Φυσιολογικά, έχουμε επαφές σε όλα τα δόντια της άνω με την κάτω γνάθο κατά την μάσηση και μάλιστα σε πολύ συγκεκριμένα σημεία. Όταν για κάποιους λόγους αποσταθεροποιηθεί η σύγκλειση (πχ. λόγω απώλειας ή παθολογικής μετακίνησης δοντιών, περιοδοντίτιδας κλπ), προκαλείται αποσυντονισμός σε ολόκληρο το στοματογναθικό σύστημα.

Έτσι, μπορεί να παρατηρηθεί επιδείνωση της μετακίνησης των δοντιών, πόνοι στο πρόσωπο ,στους κροτάφους και μπροστά από την άρθρωση της γνάθου , ακόμη και μασητικές αποτριβές των δοντιών.

Φυσιολογικά οι κροταφογναθικές διαρθρώσεις επιτρέπουν στο στόμα να ανοίγει και να κλείνει άνετα κατά την μάσηση και την ομιλία. Όταν πρόκειται να γίνουν εκτεταμένες προσθετικές αποκαταστάσεις, η θέση των προσθετικών δοντιών (δηλ. η σύγκλειση) επηρρεάζει σημαντικά την λειτουργία των κροταφογναθικών διαρθρώσεων.

Έτσι, το σχήμα και η θέση των νέων δοντιών, που προκύπτει από την αισθητική και την λειτουργική ανάλυση, δεν θα πρέπει να επιβαρύνει τις κροταφογναθικές διαρθρώσεις.

• πόνο κατά την μάσηση
• μειωμένη διάνοιξη του στόματος
• δυσκολία κατά το άνοιγμα ή το κλείσιμο του στόματος

Μία τέτοια δυσλειτουργία μπορεί να συμβεί, όταν αποσταθεροποιηθεί η σύγκλειση ή εάν υπάρξει κάποιο τραύμα στη γνάθο. Δυσλειτουργία μπορεί να αναπτυχθεί και από το βρουξισμό (σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών) ή από φλεγμονώδεις παθήσεις.

Ο ρόλος τους είναι να δίνουν προσωρινά νέες επαφές μεταξύ των δοντιών και να κατευθύνουν την κάτω γνάθο σε μία θέση, όπου όλοι οι μύες του στοματογναθικού συστήματος είναι σε ηρεμία. Πρόκειται για πολύ σημαντικές ορθοπεδικές συσκευές, αφού έχουν θεραπευτικό και διαγνωστικό ρόλο.

Τέτοιοι νάρθηκες χρησιμοποιούνται στις εξής περιπτώσεις:

• Όταν έχουμε δυσλειτουργία της κροταφογναθικής διάρθρωσης (πόνοι στο αυτί κατά την μάσηση, μειωμένο ή επώδυνο άνοιγμα/κλείσιμο του στόματος κλπ)
• Σε μυική δυσλειτουργία των μυών, που συμμετέχουν στις κινήσεις της γνάθου
• Σε μεγάλες προσθετικές αποκαταστάσεις ως διαγνωστικό μέσο
• Όταν έχουμε φθαρμένη οδοντοφυία (μασητικές αποτριβές)
• Σε βρυγμό (σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών

Πρέπει να ανευρεθεί η αιτιολογία και να αντιμετωπιστεί, γιατί συνήθως πρόκειται για αντανακλαστικό πόνο.

Συνήθως, η χρήση ενός οδοντικού νάρθηκα αντιμετωπίζει την συμπτωματολογία άμεσα και αποτελεσματικά.